اسید نیتریک

محلول اسید نیتریک

Nitric acid solution

فروش اسید نیتریک :

جهت خرید اسید نیتریک مرک ، سیگما ، الدریچ ، ساپلکو با خلوص بالا و نیز دریافت قیمت نیتریک اسید میتوانید از طریق سیستم های تماس با ما اقدام نمایید ، همچنین فروش این ماده شیمیایی تولید شرکت های هندی و چینی و کره ای با خلوص بالا در حجم های متنوع توسط این گروه تجاری صورت میپذیرد. ارسال محصول این محصول جهت تمام نقاط کشور توسط این گروه بازرگانی صورت گرفته و از طرق مختلف قابل ارسال میباشد.

اطلاعات فنی :

Nitric acid 

اسید نیتریک 

CAS :

7697-37-2

کد مرک (MERCK) :

100450-100455-100630

کد سیگما آلدریچ sigmaaldrich :

438073- 225711- NX0407- 30709- 84378- NX0408- NX0409- 695041- 309079- 84380- 1.60307- 1.09966- 1.60236- 1.00630- NX0412- 1.93406

فرمول شیمیایی :

HNO₃

انحلال پذیری :

قابل اختلاط با آب و اتر.

تجزیه :

هنگامی که حرارت داده می شود تا تجزیه شود، بخارهای بسیار مضر اکسید نیتروژن و نیترات هیدروژن منتشر می کند.

ثبات :

اسید نیتریک ناپایدار است و در تماس با گرما و قرار گرفتن در معرض نور، آب، دی اکسید نیتروژن و اکسیژن تجزیه می شود.

اسید نیتریک ، یک اسید معدنی قوی ، بسیار خورنده و مضر با فرمول شیمیایی HNO₃ است . این ترکیب شیمیایی در شکل خالص خود یک مایع بخار دهنده بی رنگ می‌باشد ، اما به مرور زمان به رنگ زرد تغییر رنگ می‌دهد . این تغییر رنگ به دلیل تجزیه اسید نیتریک به اکسیدهای نیتروژن و آب می‌باشد . این ماده شیمیایی در واقع یک باز تک اسیدی بسیار قوی است که به عنوان یک عامل اکسید کننده نقش مهمی دارد و با هیدروکسیدها ، فلزات و اکسیدها واکنش می دهد و نمک های نیترات را تشکیل می دهد .

نیتریک اسید ، از تقطیر نیترات فلز قلیایی ترکیب شده با اسید سولفوریک تولید می‌شود . همچنین این ترکیب از واکنش اکسیداسیون آمونیاک با یک کاتالیزور پلاتین به دست می آید و گازهای نیتروژن تولید می کند که توسط آب نیز جذب می شود .

این ماده شیمیایی یکی از پرکاربردترین عوامل اکسید کننده به شمار میرود که در چندین سنتز آلی و معدنی استفاده فراوانی می شود . برخی از کاربردهای مصنوعی این ترکیب شامل تولید رنگ های دیازو ، انواع لاک ها ، انواع پلاستیک ها ، پلی اورتان ها و مواد شوینده است . کاربردهای دیگر این ماده در حکاکی های فلزات ، استخراج سنگ های معدن ، فولاد های ضد زنگ ، پیشران های موشک ، برای پردازش سوخت های هسته ای، برای هضم نمونه هایی در آنالیز فلزات توسط AA یا ICP ، و در تهیه استانداردهای تحلیلی است .

اما بیشترین کاربرد اسید نیتریک برای تولید کود ها است که تقریباً سه چهارم از تولید این ماده را در بر می‌گیرد . این کودها شامل نیترات های آمونیوم ، سدیم ، پتاسیم و کلسیم هستند . دیگر کاربردهای عمده این ترکیب شیمیایی در ساخت نیترات ها و مواد نیتروژنیک است . یکی دیگر از کاربردهای اصلی این ماده شیمیایی در تولید سیکلوهگزانون می‌باشد که ماده اولیه اسید آدیپیک و کاپرولاکتام برای تولید نایلون محسوب میشوند .

سایر کاربردهای این ماده شیمیایی در اکسیداسیون ها ، نیتراسیون ها و به عنوان یک کاتالیزور در واکنش های متعدد است . نمک های اسید نیتریک در مجموع “نیترات” نامیده می شوند که در آب محلول هستند . از این ماده در تولید بسیاری از اقلام مانند رنگ‌ها ، داروها و پارچه‌های مصنوعی استفاده می‌شود . همچنین در فرآیندهای مختلفی از جمله صنعت چاپ نیز کاربرد دارد .

این ماده شیمیایی ، یک نیترات کننده و گاهی یک اکسید کننده سنگین است . این ترکیب زمانی که اسید قوی تری وجود داشته باشد به عنوان یک پایه عمل می کند . این اسید ، اسیدی قوی تر از اسید نیتروژن است زیرا باز مزدوج پایدارتر است .

ساختار مولکول‌های اسید نیتریک :

مولکول های این محصول دارای 3 اتم اکسیژن ، 1 اتم نیتروژن و 1 اتم هیدروژن هستند . در مولکول های نیتریک اسید ، یکی از اتم های اکسیژن به اتم نیتروژن مرکزی پیوند مضاعف دارد . یکی دیگر از اتم های اکسیژن به اتم نیتروژن مرکزی و همچنین به اتم هیدروژن متصل است . آخرین اتم اکسیژن در مولکول اسید نیتریک دارای بار منفی 1 است و به صورت مجزا به اتم نیتروژن مرکزی پیوند دارد . از آنجایی که اتم نیتروژن در مرکز مولکول در چهار پیوند کووالانسی (با 3 اتم اکسیژن) شرکت می کند ، دارای بار مثبت 1 است. بنابراین ، بار خالص مولکول اسید نیتریک 0 است (بار مثبت اتم نیتروژن و بار منفی اتم اکسیژن یکدیگر را خنثی می کنند). می توان اشاره کرد که بارهای موجود در این مولکول به دلیل رزونانس قابل تغییر موضع نیز هستند .

خواص شیمیایی اسید نیتریک :

این ترکیب ، یک مایع بسیار سوز آور ، بی رنگ و غیر قابل اشتعال با بوی تند و مشخص است . پس از مدت های طولانی نگهداری ، زرد رنگ می شود . به سرعت در آب حل می شود و گرما می دهد . این ماده اسیدی یک ترکیب ناپایدار است که از گرما و نور تجزیه می شود و اکسید نیتروژن و دی اکسید را تولید می کند . هنگامی که این اسید رقیق می شود با بسیاری از فلزات واکنش نشان می دهد و هیدروژن قابل اشتعال تولید می کند . این ماده یک عامل اکسید کننده قوی است و ممکن است باعث اشتعال مواد قابل اشتعال شود . بعلاوه یک ترکیب شیمیایی فعال است و بیشتر واکنش های آن سریع است. بخارات این ماده غلیظ باعث التهاب شدید دستگاه تنفسی می شود . در صورت تماس با پوست باعث نکروز و تغییرات عمیق ناشی از زغال پوست خواهد شد .

روش های تولید اسید نیتریک :

امروزه تولید صنعتی این ماده شیمیایی با استفاده از فرآیند “استوالد” انجام می شود ، فرآیندی که در واقع توسط شیمیدان فرانسوی “کولمان” ابداع شد و در آن آمونیاک در حضور یک کاتالیزور اکسید شد . اما، شیمیدانان قبلاً با این ماده آشنا بودند و آن را تولید کرده اند . در قرن هفدهم، “یوهان رودولف گلابر” اولین روش تولید صنعتی را با حرارت دادن اسید سولفوریک با نیترات پتاسیم ایجاد کرد .

در آزمایشگاه این ماده شیمیایی از تقطیر محلول نیترات پتاسیم در اسید سولفوریک غلیظ حاوی مقادیر مساوی (از نظر وزن) از هر کدام تهیه می شود .

این اسید به دی اکسید نیتروژن تجزیه می شود . بنابراین ، درجه حرارت باید تا حد امکان پایین نگه داشته شود . در طول این آماده سازی ها ، این ماده به عنوان یک مایع دود کننده متراکم می شود . اسید خالص ممکن است زمانی به دست آید که در دمای  منفی 42 درجه سانتی گراد ، نقطه انجماد آن جمع آوری شود . هنگامی که این اسید با تراکم در دمای اتاق جمع آوری می شود ، ممکن است تا حدی به پنتا اکسید نیتروژن که در هوای مرطوب بخار می کند ، تجزیه شود . فرآیندهای تجاری اولیه بر اساس واکنش نمک شور نیترات سدیم با اسید سولفوریک بود . این اسید غلیظ از تقطیر مخلوط واکنش بدست آمد .

باید بدانیم که این ماده شیمیایی همچنین ممکن است با عبور سریع هوا از یک اسید الکتریکی نیز به دست آید . این روش بر اساس اولین آماده سازی کاوندیش از اسید نیتریک است . در این روش ابتدا نیتروژن و اکسیژن با هم ترکیب می شوند و اکسید نیتریک را تشکیل می دهند . مخلوط محصول گازی که معمولاً حاوی حدود 2٪ اکسید نیتریک است با اکسیژن اضافی ترکیب می شود تا دی اکسید نیتروژن و پنتوکسید نیتروژن تشکیل شود . از انحلال این گازها در آب نیتریک اسید تشکیل می شود . با این حال ، این فرآیند از لحاظ قیمت ، گران است و برای کاربردهای تجاری نامناسب می‌باشد .

تغییرات متعددی در طراحی کارخانه ها و شرایط فرآیند برای فرآیندهای اکسیداسیون آمونیاک در سال‌های اخیر صورت گرفته است . این تغییرات کم و بیش بر اساس فشارها و دماهای عملیاتی ، کاهش انتشار NOx و سایر مقررات زیست محیطی و ظرفیت تولید کارخانه مورد نظر است .

این ماده شیمیایی به دست آمده در اکسیداسیون آمونیاک استاندارد معمولاً 50 تا 70 درصد وزنی محلول آبی است . این ترکیب خالص 98 تا 99 در صد ممکن است از طریق تقطیر استخراجی یا با فرآیندهای مستقیم نیتریک قوی بدست آید . در روش تقطیر ، این ماده غلیظ 50 تا 70 درصد با اسید سولفوریک 93 درصد در برج گرم شده با بخار تقطیر می شود . اسید سولفوریک به عنوان یک عامل خشک کننده عمل می کند . بخار این ماده مقطر به اسید نیتریک خالص متراکم می شود ، در حالی که اسید سولفوریک آب جذب کننده 50 تا 70 درصد اسید نیتریک استحکام خود را به حدود 70 در صد از دست می دهد و در پایین جمع می شود . اسید سولفوریک 70 درصد برای استفاده مجدد با حذف آب در یک غلیظ کننده اسید سولفوریک به 93 در صد تغلیظ می شود .

در فرآیند DSN ، تتروکسید نیتروژن ، N2O4 به دست آمده از اکسیداسیون آمونیاک توسط نیتریک اسید غلیظ در حضور هوا یا اکسیژن جذب می شود تا نیتریک اسید خالص تولید شود .

روش دیگر ، N2O4 ممکن است از گازهای حاصل از فرآیند اکسیداسیون آمونیاک توسط فریز شدن جدا شود و سپس با این اسید رقیق در هوا یا اکسیژن تصفیه شود .

خلاصه :

اسید نیتریک ، یک از اسیدهای معدنی خورنده و یکی از رایج ترین اسیدهای مورد استفاده در صنایع شیمیایی است . کاربردهای این ماده بسیار شبیه به استفاده از اسید سولفوریک است . از این ترکیب به عنوان یکی از عاملهای اکسید کننده قوی ؛ و معرف اولیه در واکنش های نیتراسیونها ، برای تولید جوهرها ، رنگ ها ، کود ها ، پلاستیک ها ، پلیمر ها و … استفاده می شود . همچنین این ماده به عنوان یک معرف معمول آزمایشگاهی کاربرد دارد.

• استفاده تجاری اصلی از این ترکیب ، در تولید کودها و معرف ها برای نیتراسیون ها است . از این ماده برای نیتراسیون ترکیبات متعدد دیگر برای تولید نیترات ها استفاده می شود .
• در تولید کود ها ، از این ماده برای تولید انواع کودهای نیتروژن دار مانند نیترات های کلسیم ، نیترات های آمونیوم و غیره استفاده می شود .
• از این ماده در موشک های سوخت مایع به عنوان اکسید کننده استفاده می شود .
• از ترکیب فوق در شکل خالص آن برای از بین بردن زگیل ها استفاده می شود .
• از نیتریک اسید همچنین می توان در اسیدی کردن سنگ های فسفات برای تولید کودهای نیتروژن-فسفر استفاده شود .
• از این محصول برای تولید اسید آدیپیک استفاده می شود که در تولید نایلون کاربرد دارد .
• از این ماده برای ترشی سطوح فولادی و برنجی در فرآوری فلزات استفاده می شود .
• این ترکیب غلیظ معمولاً با اسید سولفوریک مخلوط می شود ، تا برای نیتراسیون ترکیبات آلی استفاده می شود .
• از ترکیب اسید نیتریک و سولفوریک برای تبدیل پنبه ساده به نیترات سلولز استفاده می شود .
• از این ماده برای تولید در مقیاس بزرگ بسیاری از محصولات شیمیایی ، از جمله روغن‌های تخصصی ، استفاده می‌شود.
• این ترکیب در تولید الیاف مصنوعی مانند نایلون یا تریلن کاربرد دارد .
• از آنجا که این ماده شیمیایی یک عامل اکسید کننده قوی است ، به راحتی در محلول یونیزه می شود و رسانای خوبی برای الکتریسیته تشکیل می دهد .
• این ترکیب یک معرف رایج مورد استفاده در آزمایشگاه‌ها است .
• از این محصول رقیق شده در صنایع چوبی برای ساخت چوب افرا و کاج استفاده می شود و آنها را کهنه می کند .
• در صنایع غذایی، این ترکیب به تمیز کردن مواد غذایی و تجهیزات و غیره کمک می کند .
• از اسید نیتریک همچنین برای آزمایش آلکالوئیدها استفاده می شود.
• نیتریک اسید در آزمایشی به نام تست رنگ سنجی کاربرد دارد .
• از این ترکیب در فرآیند صفحه مرطوب به عنوان یک افزودنی برای توسعه دهندگان سولفات آهن برای ترویج رنگ سفیدتر تصویر برای آمبروتیپ ها و فروتیپ ها استفاده می شود .
• این ماده ، همچنین برای کاهش پی اچ حمام نقره برای صفحات کلودیونی کاربرد دارد . افزودن اسید به حمام نقره باعث شد صفحات کلودیون نسبت به نور حساسیت کمتری داشته باشند که این امر تأثیر مفیدی در کاهش وقوع مه غیر تصویری داشت.
• از این ماده به عنوان یک عامل شیمیایی برای نیمه هادی های آلی و در فرآیندهای خالص سازی نانولوله های کربنی خام ، کاج و افرا به صورت مصنوعی استفاده می شود .

کاربردهای موردی :

استفاده از اسید نیتریک به عنوان کود :

بیشتر گیاهان به پی اچ خاک خنثی نیاز دارند ، اما برخی دیگر از گیاهان برای رشد به خاک های قلیایی یا اسیدی نیاز دارند . اسیدی کردن خاک با استفاده از این ماده شیمیایی سطح پی اچ را کاهش می دهد و نیتروژن آزاد می کند و به تقویت رشد گیاه کمک می کند . اما اگر نیتروژن بیش از حد آزاد شود ، می تواند باعث رشد بیش از حد گیاهان شود . در نتیجه ، سطوح بالای نیتروژن در خاک به گیاهان آسیب می رساند و یا احتمالاً منجر به میوه دهی کم یا توقف میوه دهی خواهد شد .

این ترکیب همچنین می تواند برای کاهش پی اچ آب استفاده شود ، بعلاوه برای سیستم های هیدروپونیک و آکواپونیک ، و در باغبانی کانتینری کاربرد دارد .

خرید اسید نیتریک :

جهت خرید این محصول شیمیایی جهت کاربردهای ذکر شده در بخش فوق و نیز انواع دیگر کاربردهای آزمایشگاهی ، تولیدی ، صنعتی و تحقیقاتی میتوانید از طریق تماس با واحد فروش این مجموعه اقدام نموده و محصول شیمیایی اسید نیتریک را از برندهای مختلف و معتبر در حجم ها و بسته بندی های مختلف در کمترین زمان ممکن دریافت کنید.